159(2025.18) Giới thiệu cách soạn phương trình hợp
tích cho kết quả rút gọn là bình phương và lập phương
Trong bài nầy, Tốc Soạn Toán Học giới thiệu phương pháp soạn hợp tích với bội lượng và gia lượng cùng bằng U để có kết quả rút gọn bằng U2 và U3.
Chúng ta dùng lại nhóm bốn khởi số sau:
5 8
6 9
Chúng ta cần thực hiện bốn bước sau:
Bước 1: Lập thành định thức hợp tích tiêu trị:
Từ nhóm bốn khởi số trên chúng ta nhân ngang và nhân xéo để lập thành định thức hợp tích tiêu trị sau:
(40)(54) – (45)(48) = 0 (Tạm gọi là hợp tích tiêu trị,vì nó băng 0) (Ht1)
Bước 2 : Đồng gia định thức hợp tích tiêu trị với 1:
Đồng gia (Ht1) với 1 để có:
(41)(55) – (46)(49) = 1 (Tạm gọi là hợp tích thành nhất,vì nó bằng 1) (Ht2)
Bước 3 : Bội gia định thức hợp tích tiêu trị với U:
(41U)(55U) – (46U)(49U) = U2 (Kết quả rút gọn là một bình phương) (Ht3)
Bước 4 : Đồng gia định thức hợp tích đã bội gia U với gia lượng U:
Chúng ta bội gia định thức hợp tích (Ht3) trên với U để lập thành:
(41U2+U)(55U2+U) – (46U2+U)(49U2+U) = U3 (Ht4) (Kết quả rút gọn là một lập phương)
*Thí dụ về định thức hợp tích có kết quả rút gọn là bình phương (U2):
Như chúng ta đã biết là chúng ta có thể tùy ý chọn U, V, W,…bằng bất cứ trị số nào: một số, một nhị thức bậc nhất, một tam thức bậc hai,…hay một đa thức bậc n nào đó đều được.
Thí dụ 1:
Chúng ta chọn dùng định thức hợp tích: (Ht3), với U=Một số:
(41U)(55U) – (46U)(49U) = U2 (Ht3)
1a).- Với U=2
Thay trị số của U vào (Ht3) để có:
(82)(110) – (92)(98) = 22 (1a)
1b).- Với U=5
Thay trị số của U vào (Ht3) để có:
(205)(275) – (230)(245) =52 (1b)
1c).- Với U=10
Thay trị số của U vào (Ht3) để có:
(410)(550) – (460)(490) =102 (1c)
Thí dụ 2:
Chúng ta chọn dùng định thức hợp tích: (Ht3), với U=Một nhị thức bậc nhất:
(41U)(55U) – (46U)(49U) = U2 (Ht3)
2a).- Với U=x+1
Thay trị số của U vào (Ht3) để có:
(41x+41)(55x+55) – (46x+46)(49x+49) = (x+1)2 (2a)
2b).- Với U=2x+3
Thay trị số của U vào (Ht3) để có:
(82x+123)(110x+165) – (92x+138)(98x+147) =(2x+3)2 (2b)
2c).- Với U=3x+5
Thay trị số của U vào (Ht3) để có:
(123x+205)(165x+275) – (138x+230)(147x+245) =(3x+5)2 (2c)
Tốc soạn toán học sẽ cho thêm thí dụ về cách soạn phương trinh hợp tích cho ra kết quả rút gọn là một lập phương (Ht4) trong một bài khác:
(41U2+U)(55U2+U) – (46U2+U)(49U2+U) = U3 (Ht4) (Kết quả rút gọn là một lập phương)
————————————————————————————————————–